Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές, η κατανάλωση ενέργειας στο σπίτι αυξάνεται σημαντικά. Από τα πολύωρα γιορτινά τραπέζια μέχρι τον χριστουγεννιάτικο φωτισμό και τη συνεχή λειτουργία της θέρμανσης, η ενεργειακή επιβάρυνση του σπιτιού φτάνει στο αποκορύφωμά της. Ωστόσο, ειδικοί στην ενεργειακή αποδοτικότητα επισημαίνουν ότι υπάρχουν τρόποι για να περιορίσουμε τη σπατάλη χωρίς να στερηθούμε την ατμόσφαιρα των ημερών. Κι αν λάβουμε υπόψη και την αύξηση του κόστους ενέργειας, τότε οι παρακάτω συμβουλές δεν είναι απλώς χρήσιμες, αλλά απολύτως αναγκαίες.
Πρώτος και βασικός παράγοντας κατανάλωσης ενέργειας τον χειμώνα είναι φυσικά η θέρμανση. Αντί για συνεχείς αυξομειώσεις στη θερμοκρασία που “ζορίζουν” το σύστημα, οι ειδικοί προτείνουν σταθερή ρύθμιση στους 19-21°C και χρήση θερμοστατών χώρου ή και smart θερμοστατών που μπορούν να προγραμματιστούν με βάση το καθημερινό πρόγραμμα του σπιτιού. Εξίσου σημαντική είναι η μόνωση: πόρτες και παράθυρα που μπάζουν ψύχρα αυξάνουν τη σπατάλη ενέργειας. Η χρήση μονωτικών ταινιών, θερμοκουρτινών και η επανατοποθέτηση μονωτικών υλικών στα κουφώματα αποτελούν οικονομικές λύσεις που κάνουν διαφορά. Όπως τονίζουν μηχανικοί κτιρίων, ακόμη και μια μικρή ρωγμή στο παράθυρο μπορεί να αυξήσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 10% τον μήνα.
Στον τομέα του φωτισμού, το στολισμένο σπίτι μπορεί να παραμένει γιορτινό χωρίς να γίνεται ενεργοβόρο. Οι λάμπες LED έχουν εξελιχθεί σε πρωταγωνιστές των Χριστουγέννων, προσφέροντας μέχρι και 90% λιγότερη κατανάλωση σε σχέση με τους παλιούς λαμπτήρες. Οι ειδικοί προτείνουν επίσης τη χρήση χρονοδιακοπτών για τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια, ώστε να αποφεύγεται η άσκοπη λειτουργία τις ώρες που δεν υπάρχει παρουσία στο σπίτι ή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν πως ένα τυπικό σπίτι που κρατάει αναμμένα λαμπάκια LED μόνο τέσσερις ώρες το βράδυ, μπορεί να εξοικονομήσει έως και 30% από τον συνολικό φωτισμό των γιορτών.

Όμως και στην κουζίνα υπάρχουν περιθώρια εξοικονόμησης. Οι ενεργειακοί σύμβουλοι υπογραμμίζουν ότι η χρήση του φούρνου σε συνδυασμό με το μαγείρεμα πολλών φαγητών ταυτόχρονα είναι μια απλή αλλά αποτελεσματική πρακτική. Αντίστοιχα, η χρήση καπακιού στα μαγειρέματα και η αποφυγή προθερμάνσεων όταν δεν είναι απαραίτητες συμβάλλουν στον περιορισμό της σπατάλης. Όσον αφορά τα ψυγεία και τις καταψύξεις, μια μικρή τακτοποίηση πριν τις γιορτές, ώστε να μην υπερφορτωθούν, διατηρεί τη σωστή κυκλοφορία του αέρα και εξασφαλίζει σταθερή θερμοκρασία με λιγότερη κατανάλωση.
Η τεχνολογία, από την άλλη, προσφέρει πλέον λύσεις που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η αντικατάσταση παλιών συσκευών με νέες, υψηλής ενεργειακής κλάσης, είναι μια επένδυση που αποδίδει στο χρόνο, ειδικά σε συσκευές με συνεχή λειτουργία, όπως τα ψυγεία ή οι θερμοσίφωνες. Παράλληλα, η αποσύνδεση των συσκευών από την πρίζα όταν δεν χρησιμοποιούνται (και όχι απλώς το κλείσιμο από το κουμπί), αποτρέπει την κατανάλωση σε λειτουργία αναμονής. Ένας φορτιστής κινητού, για παράδειγμα, καταναλώνει ενέργεια ακόμα και όταν δεν είναι συνδεδεμένο το τηλέφωνο.

Η περίοδος των γιορτών είναι, ασφαλώς, περίοδος χαράς, αλλά δεν χρειάζεται να γίνει και περίοδος υπερβολής, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την ενέργεια. Με μικρές αλλά ουσιαστικές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, μπορούμε να περιορίσουμε το ενεργειακό μας αποτύπωμα, να μειώσουμε τους λογαριασμούς και ταυτόχρονα να αναδείξουμε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ζωής. Γιατί η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μόνο υπόθεση των ειδικών· ξεκινά από το σπίτι. Και τι καλύτερο δώρο για φέτος, από έναν ζεστό χώρο με λιγότερα έξοδα και περισσότερη συνείδηση;